CHHANDAMNA leh BORALNA

Rev.H.Liangaia

- Rev. H. Lianngaia

"Chutichuan dik lohna ngamthlemna angin, fing verveka mihring bum chawpin, zirtirna thli tinrenga lehlam lehlama vawrh leh len len naupang kan ni tawh lo vang a, hmangaiha thu dik tak sawiin, engkimah amahah kan thang lian thei zawk ang; amah chu Lû a ni, Krista chu" (Eph 4:14).

A . DISPENSATIONS: Bible Hun Then chungchangah hriat dan dik tawk lo a awm. Dispensations hi Pathian Inpuanna leh Mihring lamin a chhan letna thil a ni a. Chhandamna a kawk lo. Chhandamna thil nia ngaitute hian Pathianin Lal Isua Rinna avanga khawngaihnaa chhandamna a siam hi Dispensation hun khat atan chauh niin an ngai a nih hmel, hei hi zirtirna him tawk lo a ni. Dik tak chuan Chhandamna chu - Pathian (Trinity), Cross, Rinna, Khawngaihna atang lo chuan eng hun lai mah khan Pathianin a buatsaih lo. Heng baka chhandamna thu sawi hi zirtirna hlauhawm tak a ni.

Ngai sualtute sawi dan tlangpui chu:-

Adama hunah = Theirah ei loh.

Nova hunah = Lawnga awm.

Abrahama hunah = Serhtan.

Mosia hunah = Dan zawm.

Thuthlung Thar hunah = Rinna

Tihduhdahna hunah = Martar an ti (Pre-Millenialism-Pre-tribulationist pawm dana Mithianghlim lawr leh Kum sang rorel inkar)

Hebrai 11:1ff kan chhiar chuan Pathian mi, fak hlawhte'n fak an hlawhna ber chu Rinnaa an dinngheh tlatna zelah khan a ni. Cross tel lo, Rinna tel lo, khawngaihna tel lova chhandamna thu sawi hi ânchhe dawng thuchah a ni. Pathian pasaltha, OT -a rinna avanga fak hlawhte pawh kha Rinna avanga van khua leh tui nihna nei an ni-keini leh chhandam ni hnuhnung ber thlengin.

Sakawlh, 666, Danbawhchhepa, Anti-Christ ,etc. lo lang tura an hmuah mek hi Mithianghlim lawr leh kum 1000 rorel inkar kum 7 chhunga lo lang tur, tihduhdahna rapthlak hun (2nd half of 7 years) kum 3 leh a chanve chhung kha a nat vanglai turah sawiin - Mahni thisen,huaisennaa martar chauh chhandam tura zirtirtute theology a ni a, Bible zirtirna dik-Lal Isua rinna avanga khawngaiha chhandamna an kalsan a ni zawk. Chu kum 7 chhung chu Thlarau Thianghlim awm tawh lo, Khawngaihna hun tawp tawh, Kohhran awm tawh lo, Chanchin Tha (Isua Thih/thawhlehna) pawh awm tawh lova chhandamna chu "Mahni Thisena inchhandam" an tia lawm !!. Chu hun chu Sakawlh lallenna hunah ngaih a ni a. Chu Sakawlh/Dan Bawhchhepa chuan a hun taka a lo lan hma atangin 'thuruka thawk mek" (2 Thess 3:7) tia Bible sawi hi tunlai WCC,Pluralism,UID te hi an ni an tih chu !! Henga inhnamhnawihte hi Boral turah an ngai a. Tunlaia Kohhran mite (memberte) hi chung thila inhnamhnawiha tel vete an nih avangin a Kohhran chawpin chhuahsan loh chuan an zinga boral ve an hlau a ni ber awm e.

B. KOHHRAN:

Kohhran chu "Pathian avanga Pathian tan Pathian nena Mimal awmkhawm hi a ni". Nova Lawng anga a chhunga awm apiang himna a ni ngawt lo. Mi him tawhsate awmkhawmna zawk a ni. "..a chhandam mek apiangte chu Lalpain ni tin an hnenah a teltir zel thin"(TT 2:47). Chhandam mek apiangte chu Kohhran (Ringtu Inpawlho) zingah tel ve ngei turin Thlarau Thianghlim chuan a hruai lut thin a ni. Kohhran atanga hruai chhuak thintu hi Thlarau Thianghlim a ni thei ang em ?

Pawl thenkhatin Kohhran chhunga awm chu chhandamna niin an pawm ngawt hi Baptist Kohhran Thurin a ni ve lova, Chutiang bawkin Kohhran chhunga awm hi boralnaah kan ngai hek lo. Chhandamna leh Boralna hi chu -Lal Isua Rin leh Rin lohah a innghat kan ti zawk a ni.

C. CHHANDAMNA:

Chhandamna/Himna hi Hunah te, Kohhran Bawmah te, Thiltihah te leh Tih lohah te a innghat lova. Tin, huhova chhandamna a ni lova, mimal chhandamna a ni. Tumah kan inrin kep thei lova, chhandam pawh kan nih kep thei hek lo.

Mahni zela chan a ni: -

"Pathianin khawvel (corporate/huho) a hmangaih em em a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a; amah chu tupawh (individual/mimal) a ring apiang an boral loh va, chatuana nunna an neih zawk nan".(Jn 3:16).

"Tupawh amah ring chu thiam lohvin an awm lo vang, tupawh ring lo chu tun apangin thiam lohvin an awm"(Jn 3:18).

"Tupawh a ring apiang engkimah ama thiam chantirin an awm"(TT 13:39)

"Chanchin Tha chu ka zahpui si lova, tupawh a ring apiangte tan chhandamna tura Pathian thiltihtheihna a ni si a"(Rom 1:16).

"Tupawh amah ring apiang chu a mualpho lo vang"(Rom 9:33; 10:11).

Rorelna hmaah Mimalin: Lal Isua lo kal leh hunah pawh a Kohhran Bawm hian a bo a bangin a hruai chho dawn lova, a mimal te tein a hruai dawn zawk a ni. (2 Thess 4:17f). Rorelna hmaah pawh a Kohhran Bawm hian kan ding dawn lova, mimalin kan ding dawn a, mahni chanchin theuh kan la sawi dawn. Mahni khup ngei a la thingthi ang a, mahni lei ngei a la inpuang dawn a ni (Rom 14:10-12). Rorelna thu chhuak tur pawh mi tin kan thiltih ang zelin a ni ang.(Rom 2:6). Ringtute pawh an thiltih ang zelin lawmman pek an ni ang (Thup 22:12).

Lawng tuk,Serhtan,Dan zawm,Mahni thisen/martar te hi chhandamna a ni lova, Pathianin chhandam nih nan a pe bawk lo, Amah an rin avanga Thuawihnaa an inzawmna tura a pek a ni zawk..

D. BORALNA:

Mi tin hian kan hlauh ber chu boral hi a ni awm e. Boral theih lohna hi a awm a, chu chu 'Chanchin Tha' hi a ni. (2 Tim 1:10). Mahse chu Chanchin Tha (cross) thu chu boral mekte tan chuan âtna (Thu âtthlak) a ni thung. Chung boral mekteah chuan a ni Dan Bawhchhepa chuan hna a thawh dawn ni. (2 Thess 2:10). Ringtuteah hian a thawk dawnin Bible chuan a sawi lo tlat.

Hun hnuhnunga thil awm tur nia ngaia buaipui luat vanga Kohhran atanga chhuakte -Vanawia pawl, Lalzawna pawl,Rorelliana pawl,etc dam khawchhuak an awm lo. Lal Isua leh a kohhran (apostolte) kalsantu boral fapa Juda Iskariota (Jn 17:12) thlarau chan khan tunah pawh a la thawk zel a niang a !!. Tun laia Kohhran atanga hming thaichhehote hi Pathian chhandamnaah te, Kohhranah te hian an la chiang lo a ni ber ang. Bumin an awm niah ngai ila, I tawngtaipui zel ang u.

Chuvangin unaute u, Paulan,"Chhandam mekahte leh boral mekahte chuan Pathian tan Krista rimtui kan ni si a, pawl khatte tan chuan thihna lakah thihna tur rim kan lo ni a, pawl khatte tan chuan nunna laka nunna tur rim kan lo ni a" (2 Kor 2:15-16) a tih kha thenkhat tan thihna tur rim kan ni chiah mai, thenkhat tan nunna tur rim kan ni bawk a. Engpawhnise, Pathian thu hi a har em em a, mihringin a hrefiah vek seng lo, zirtir dan a tam a, pawm dan leh uar duh zawng pawh a hrang, chuvanga Pawl hrang chhuak thin a ni reng. Hmana kan duh loh kha tunah kan duh a awm thei, tuna kan duh hi nakina kan duh loh a awm thei bawk. Fandamentalism, Evangelical leh Ecumenical-te kalphungte hi an chhe vek lova, an tha kim vek bawk lo ang. kal khat tawpa kal hi a fuh ber zel lem lo. engkim hi a balance tawk taka kan lak thiam fo a ngai a ni. Dik tak chuan kawng khat chauha extreme taka kal ngut hi heresy an tih hi a ni tlat. Midang kan counter-nat luatna hian heresy (zirtirna dik lo) ah kan leh awm thei ve tho tih hriain a tawk thiam a tha. Kan chang thlan:- "Chutichuan dik lohna ngamthlemna angin,fing verveka mihring bum chawpin,zirtirna thli tinrenga lehlam lehlama vawrh leh len len naupang kan ni tawh lo vang a, hmangaiha thu dik tak sawiin,engkimah amahah kan thang lian thei zawk ang; amah chu Lû a ni, Krista chu" (Eph 4:14) tih hi kan dinna ni zel rawh se.

Read More Article/Sermon : Click on this link : Articles/Sermon

ATTACHMENTS
HATIM-in Adopted Village atan Zotluitlang thlangin, thawhhona thuthlung an ziak

HATIM-in Adopted Village atan Zotluitlang thlangin, thawhhona thuthlung an ziak

Kar hmasa Zirtawp ni, March 22, 2024  khan Higher and Technical Institute, Mizoram (HATIM) chu an Principal Pu Vuansanga Vanchhawng hovin tun hnaia Adopted Village atana an puan thar, Zotuitlang Lunglei District an tlawh a. Zotuitlang-ah hian khawtlang hruaitu, VC te, YMA leh MHIP hruaituten an lo dawngsawng a. VCP leh HATIM Principal te hian thawhhona thu thlung (Memorunduma of Understanding) ziakin an sign a ni. HATIM atangin Principal bakah zirtirtu pathum - Dr Lalhminghlua, Asst Professor, RTC  Lallianzela, Assf Prof, Pu Vanlalruata Kawlni, Sr. Assistant leh thawktu dang pahnih bakah zirlai 18 an kal tel bawk …

BCM Shalom, Mission Vengthlangin Medical Free Medical Camp an buatsaih

BCM Shalom, Mission Vengthlangin Medical Free Medical Camp an buatsaih

March 23, 2024 (Inrinni) khan an Kohhran Hall-ah Free Medical Camp hi an buatsaih a, an kohhran din champhaphak kum 25-na (Silver Jubilee) lawmna pakhat atana buatsaih niin, an kohhran member te bakah veng chhung mi engemawzat an inentir a ni. …

Baptist English School Extension Building sakna tur lung phum a ni.

Baptist English School Extension Building sakna tur lung phum a ni.

March 20, 2024 (Nilaini) zing dar 7:30 khan Baptist English School extension building thar sakna tur lungphum phum a ni a. Rev. L. Vanlalsanga, Education Director-in he hun hi kaihruaiin tanna hun a hmang a, Rev. R. Lalbiakliana, General Secretary-in BES extension ruahman a nih dan leh a tulna te sawiin, Upa Victor Lalrinawma Sailo, Director, Property Department in building sak dan tur ruahmanna te sawifiahin a tarlang. Rev. R. Lalnunzira, AGS-Service in building sakna tur lungphum phumin tawngtaina in a hlan a ni. …